„Herodot Polonii Amerykańskiej” we „Wspólnocie Polskiej” w Warszawie
Była to pierwsza w Polsce otwarta promocja książki Teresy Kaczorowskiej „Herodot Polonii Amerykańskiej Mieczysław Haiman (1888-1949)”, wydanej w listopadzie 2008 r. przez Muzeum Wychodźstwa Polskiego Łazienki Królewskie w Warszawie (wcześniej miała promocję w USA, Argentynie i Senacie RP).
Spotkanie w Domu Polonii, przy Krakowskim Przedmieściu 64, 28 maja 2009 r. (czwartek), zorganizowało Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Laudację o książce wygłosił prof. Krzysztof Michałek z Uniwersytetu Warszawskiego, a wiersze Mieczysława Haimana czytał polsko-amerykański aktor Stanisław Zatłoka.
Na promocję, która odbyła się w pięknej Sali Lustrzanej zabytkowej warszawskiej kamienicy Domu Polonii, przybyli badacze, prozaicy, poeci i przyjaciele autorki, w tym czterech z USA.
Dyskusja była długa i ciekawa, m.in. o niedocenianiu roli rodaków zza granicy w życiu ojczyzny, np. dla odzyskania niepodległości Polski (1918), czy wolności (4 czerwca 1989).
Podjęto też temat konieczności wydania jej w j. angielskim. Zainteresowała się tym (w ramach przypominania 90-letnich stosunków Polska-USA), Ambasada USA w Warszawie.
Książka jest bowiem unikalna – to pierwsza biografia Mieczysława Haimana – postaci bardzo zasłużonej dla Polonii amerykańskiej, ale i dla USA i dla Polski, a dziś odchodzącej w zapomnienie., choć Haiman przez cale życie budował mosty pomiędzy Polską i USA i odkrywał wspólną przeszłość obydwu krajów.
Mieczysław Haiman (1888-1949) to jedna z postaci najbardziej zasłużonych dla Polonii amerykańskiej i Polski. Urodzony pod Lwowem, miał wielokulturowe pochodzenie: po matce Polak, po ojcu Austriak o niemieckich korzeniach, z wyboru Amerykanin.
Był marynarzem i podróżnikiem, aktywnym członkiem Sokolstwa Polskiego w Ameryce, poetą, dziennikarzem, pisarzem i tłumaczem, działaczem emigracyjnym w USA, kolekcjonerem, archiwistą, bibliotekarzem i pierwszym historykiem Polonii amerykańskiej.
Haiman (a właściwie Haimann) zasłynął głównie jako pionier badań historycznych na temat emigracji polskiej w USA (okresu XVII-XIX w.) i odkrywca jej wczesnych dziejów.
Jako pierwszy badał i opisywał – ogłaszając wyniki w języku polskim i języku angielskim – losy Polaków osiedlających się w różnych stanach (Wirginii, Kentucky, Teksasie, Nowym Jorku, Kalifornii, Pensylwanii, Illinois) oraz ich udział w wojnach amerykańskich (niepodległościowej, secesyjnej, z Meksykiem, z Anglią).
Z bibliografii przygotowanej przez T. Kaczorowską ( z jej rozprawy doktorskiej) wynika, że napisał on: 14 książek, pięć rozpraw naukowych, 20 publikacji popularnonaukowych, 65 ważniejszych artykułów prasowych, dwa opowiadania, 51 wierszy; ma też w dorobku dwa przekłady – razem 159 tytułów.
Haiman był też głównym twórcą, donatorem i pierwszym kustoszem Muzeum Polskiego w Ameryce (1935-1949) – obecnie The Polish Museum of America in Chicago – a także istniejących przy nim: Polskiego Towarzystwa Historyczno-Muzealnego i roczników historycznych „Annals of the Polish Roman Catholic Union Archives and Museum”.
Założył także i kierował do śmierci Polish-American Historical Association (1942) i jej periodyk „Polish American Studies” (funkcjonują do dziś). Wielokrotnie odznaczany – w Polsce i USA – m.in. Orderem „Polonia Resituta” (1932), Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury (1935), Złotym Orderem Legii Honorowej Związku Narodowego Polskiego w Ameryce (1936), odznaką Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego w Ameryce (1938).
