I Łochowska Jesień Poezji
Prezes Teresa Kaczorowska, 7 października 2011 r., gościła w Łochowie pow. Węgrów (dawne Siedleckie). Odbyła się tam bowiem I Łochowska Jesień Poezji, nad którą patronat zgodził się przyjąć Związek Literatów na Mazowszu. Prezes Teresa Kaczorowska wygłosiła więc odczyt o nowej organizacji (treść poniżej).
I Łochowską Jesień Poezji połączono z dziesiątymi urodzinami działającej w Łochowie Grupy Poetyckiej IWA, która na swój jubileusz wydała antologię „Pod rodzinnym niebem”. W programie I Łochowskiej Jesieni Poezji była więc promocja tego sponsorowanego przez kilka samorządów pięknie wydrukowanego, w twardej oprawie wydawnictwa, Utwory z niej (18 autorów) zaprezentowali uczniowie Publicznego Gimnazjum w Łochowie. Szczególnymi bohaterami tego wieczoru byli dwaj liderzy Grupy Poetyckiej IWA – Wiesław Maliszewski i Stanisław Grądzki. Jubileusz zakończył recital poetycko-muzyczny Piotra Witula (członka Grupy Poetyckiej IWA) oraz jego kolegów.
Jubileuszowa uroczystość w Miejskim i Gminnym Ośrodku Kultury w Łochowie zgromadziła tłumy. Obecni byli także reprezentanci samorządów na czele, m.in. ze starostą Węgrowa Krzysztofem Fedorczykiem, Marią Koc – radną Sejmiku Województwa Mazowieckiego, dyrektorką Sokołowskiego Ośrodka Kultury, burmistrzem Łochowa Marianem Dzięciołem, a także z Andrzejem Zygmuntem Rolą-Stężyckim – prezesem Instytutu Genealogii Polskiej Kapituły Heraldyków i Genealogów w Grójcu (jednocześnie naszym członkiem).
Byli także zaprzyjaźnieni okoliczni mecenasi i goście z okolicznych gmin i powiatów. W hallu MiGOK można było nabyć na pamiątkę jubileuszowego spotkania wydawnictwa Grupy Poetyckiej IWA oraz książki zaproszonych gości. Po uroczystości w Miejskim i Gminnym Ośrodku Kultury zaproszono jubilatów i wszystkich przybyłych na stołówkę Liceum Ogólnokształcącego w Łochowie, gdzie przygotowano wspaniały posiłek.
Związek Literatów na Mazowszu
(z siedzibą w Ciechanowie)
Związek Literatów na Mazowszu (ZLM), z siedzibą w Ciechanowie, jest nową, niezależną organizacją pozarządową skupiającą ludzi pióra. Powołano ją 4 czerwca 2009 r. we wnętrzach Muzeum Pozytywizmu w podciechanowskiej Gołotczyźnie (gdzie ostatnie swoje 30 lat życia spędził Aleksander Świętochowski, został pochowany i istnieje jego muzeum), a zarejestrowano w Krajowym Rejestrze Sądowym w Warszawie 6 listopada 2009 r.
Narodziny tej samodzielnej organizacji literackiej (ma własny KRS, Regon, NIP, konto) zainicjowali członkowie istniejącego od 1997 r. w Ciechanowie Oddziału Związku Literatów Polskich (CO ZLP). Nowo powołany Związek Literatów na Mazowszu był odpowiedzią na brak reakcji i wyjaśnień w związku z doniesieniami o agenturalnej przeszłości większości członków Prezydium Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich w Warszawie.
Związek Literatów na Mazowszu powołało 15 pisarzy – członków założycieli. Z CO ZLP weszli do ZLM prawie wszyscy. Obecnie ZLM liczy 27 członków, są w nim nowi ludzie pióra z Ciechanowa, Przasnysza, Płońska, Warszawy i innych miejscowości (jeden z członków, dr Tadeusz Witkowski, mieszka w USA). W skład Zarządu ZLM wchodzą: dr Teresa Kaczorowska, Ciechanów – prezes, Artur Rojek, Warszawa– wiceprezes, Stanisław Kęsik, Ciechanów – skarbnik, Marek Piotrowski, Warszawa – sekretarz, Krzysztof Turowiecki, Przasnysz – członek). Komisję Rewizyjną stanowią: Bożenna Beata Parzuchowska, Sławomir Zdun, Wiktor Golubski, a Sąd Koleżeński – Tadeusz Witkowski, Alfred Borkowski, Stefan Chojnowski.
Na pierwszym Walnym Zgromadzeniu ZLM, które odbyło się 28 listopada 2009 r., w Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie, przyjęto na podstawie Statutu, ambitny plan działania. ZLM postanowił kontynuować tradycje CO ZLP (który przestał istnieć). Co roku ZLM współorganizuje więc znane już nie tylko w Polsce i regionie kolejne edycje dużych imprez literackich: Światowy Dzień Poezji ustanowiony przez UNESCO (co roku w marcu-kwietniu), Międzynarodowe Dni ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” (w maju), Wiosnę Literatury w Gołotczyźnie (w czerwcu), Ciechanowskie Jesienie Poezji (w październiku). Wraz z innymi instytucjami oraz samorządami wszystkich szczebli ZLM współorganizuje również trzy Ogólnopolskie Konkursy Literackie: „O Laur Opina” (Ciechanów-Opinogóra), „O Laur Posła Prawdy” (Gołotczyzna), „O Laur Sarbiewskiego” (Płońsk), a ostatnio także Mazowiecki Konkurs Literacki (Przasnysz).
Związek Literatów organizuje także i prowadzi promocje nowych książek, spotkania z pisarzami, jubileuszowe benefisy. Włącza się także w twórczy ruch literacki w regionie i kraju, uczestniczy w wielu imprezach literackich, nie tylko w Polsce. Ma też szerokie plany wydawnicze. Kontynuuje wydawanie ukazującego się od 1999 r. lat periodyku „Ciechanowskie Zeszyty Literackie” oraz książek – autorskich i zbiorowych. Wydajemy co roku po 7-10 książek autorskich i zbiorowych, co jest dużym sukcesem przy liczbie 27 członków. Za najlepszą książkę co roku przyznawana jest od 9 lat statuetka Złote Pióro. Organizacja ma swoją siedzibę, wraz z redakcją „Ciechanowskich Zeszytów Literackich”, w CKiSz w Ciechanowie (z dostępem do Internetu, komputera, drukarki) oraz prowadzi własną stronę internetową www.zlmaz.pl.
Ciechanowscy literaci od kilkunastu lat zaznaczyli już trwale swoją obecność na Płn. Mazowszu – jako organizacja silna, kulturotwórcza, rozwijająca się w oparciu o chlubne tradycje regionu. Są one na Płn. Mazowszu wyjątkowe, bo na tej Ziemi urodzili się lub mieszkali, przebywali i tworzyli Zygmunt Krasiński i Aleksander Świętochowski (są ich groby i muzea), Maciej Kazimierz Sarbiewski, Stefan Żeromski, Bolesław Prus, Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Maria Dąbrowska, Stefan Gołębiowski, a nawet przez trzy i pół roku (1886-89) zamieszkiwała młoda guwernantka Maria Skłodowska, która jeszcze wtedy pisała wiersze (Szczuki, były powiat ciechanowski, dziś makowski).
Dzięki tym tradycjom literaci Ziemi Ciechanowskiej dorobili się szerokich kontaktów z innymi środowiskami literackimi, aktywnie współpracują z wieloma instytucjami kultury, szkołami, samorządami, organizacjami społecznymi. Dużym ostatnim naszym wspólnym przedsięwzięciem jest festiwal literacko-naukowy, zainicjowany w 2005 r. – Międzynarodowe Dni Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”, który zaowocował 3 stycznia 2007 r. zarejestrowaniem Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (można go nazwać dzieckiem CO ZLP). Academia ma swoją siedzibę w zabytkowej plebanii w Sarbiewie, rodzinnej wsi „polskiego Horacego”, którego wskrzeszenie z niepamięci jest głównym zadaniem AES (więcej na www.sarbiewski.eu).
Szczęściem dla środowiska pisarzy Płn Mazowsza są nie tylko duże tradycje literackie, ale także funkcjonowanie j dwóch ważnych muzeów biograficznych literatów: Romantyzmu w Opinogórze oraz Pozytywizmu w Gołotczyźnie (Oddział Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie), Centrów Kultury: w Ciechanowie, Płońsku, Przasnyszu, z którymi literaci blisko współpracują. Wagę literatury doceniają także władze lokalne i wojewódzkie, wspierając nasze projekty, bywając na imprezach, fundując nagrody.
„Ciechanowskie Zeszyty Literackie”
Za największy sukces literaci z Płn. Mazowsza uważają swój periodyk „Ciechanowskie Zeszyty Literackie”. Ukazują się one od 1999 r. Do 2009 r. rocznik ten był wydawany przez Związek Literatów Polskich Oddział w Ciechanowie, a od dwóch lat – przez Związek Literatów na Mazowszu. Zeszyty sponsorowane są od początku przez Prezydenta Miasta Ciechanów, a potem wspierane także przez Starostwo Ciechanowskie oraz Urząd Marszałkowski Woj. Mazowieckiego.
Każdy numer „Ciechanowskich Zeszytów Literackich” ma swój tytuł, temat wiodący, nr ISBN i ISSN. Najczęściej główna część pisma poświęcona jest twórczości konkretnego pisarza, przeważnie związanego z Północnym Mazowszem. Periodyk na początku był niepozorny, liczył 120 stron, obecnie – ok. 300. Do tej pory pismo było poświęcone A. Mickiewiczowi, C.K. Norwidowi, Z. Krasińskiemu, W. Gombrowiczowi, K.I. Gałczyńskiemu. M.K. Sarbiewskiemu, H. Sienkiewiczowi, S. Żeromskiemu, A. Świętochowskiemu, przyjaźni J. Słowackiego, Z. Krasińskiego, M. Konopnickiej, M. Skłodowskiej-Curie.
Dotychczas ukazało się 13 numerów „Ciechanowskich Zeszytów Literackich”. Oto ich tytuły: Pierwszy lot (1999), Z przełomu tysiącleci (2000), Piętno Norwida (2001), Powiew Romantyzmu (2002), W zaczarowanej dorożce (2003), Niosąc pamięć (2004), Chrześcijański Horacy z Mazowsza (2005), Tropami Henryka Sienkiewicza (2006), Żeromski na salonach (2007), Z Posłem Prawdy (2008), Przyjaźń dwóch wieszczów (2009), Nie rzucim ziemi… (2010), Córka mazowieckich równin (2011).
„Ciechanowskie Zeszyty Literackie” trafiają do kilkudziesięciu najważniejszych bibliotek w Polsce, są też sprzedawane w księgarniach na Płn. Mazowszu.
Powoli stają się znane nie tylko w kraju, gdyż prezentują twórczość zarówno własnego środowiska literackiego, jak też wielu pisarzy z kraju i z zagranicy. Redaktorem naczelnym periodyku jestem od początku ja, Teresa Kaczorowska. Mam nadzieję, że stworzone w 1999 r. przez literatów „Ciechanowskie Zeszyty Literackie” stały się już trwałą wartością kultury, nie tylko na Mazowszu. Dzięki naszemu periodykowi oraz szerokiej działalności ZLM głos niesiony z romantycznego i bogatego kulturowo Płn. Mazowsza jest na pewno bardziej donośny.
Pragnę wyrazić radość, że głos nasz dotarł również do Łochowa. Mam nadzieję, że współpraca nasza będzie bardzo cenna i obydwu stronom potrzebna. W imieniu ZLM dziękuję za zaproszenie i za powierzenie nam patronatu na I Łochowską Jesienią Poezji. Składam również gratulacje dla istniejącej od 10 lat Grupy Poetyckiej IWA – gratuluję wydania „Antologii” i życzę wielu sukcesów literackich, hojności władz lokalnych dla wszelkich literackich przedsięwzięć oraz szczęścia u wydawców.
dr Teresa Kaczorowska
Prezes Związku Literatów na Mazowszu