XVI Międzynarodowy Festiwal M. K. Sarbiewskiego. Z barokowym ambasadorem kultury polskiej i „Gloria Artis”.

Z barokowym ambasadorem kultury polskiej i „Gloria Artis”

Po rocznej przerwie odbył się XVI Międzynarodowy Festiwal M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” – tym razem w Płońsku, Sarbiewie i Warszawie. Po raz pierwszy bez konkursów w szkołach, ale mimo trwającej pandemii rozstrzygnięto dwa konkursy dla dorosłych: poetycki (w języku polskim i łacińskim) oraz naukowy. Odbyły się też prelekcje, prezentacja nowej publikacji, sesja naukowa, a prowadzący w płońskim MCK inauguracyjną Galę, aktor Maciej Gąsiorek, zadebiutował w nowym stroju poety z Sarbiewa. Festiwalem od początku kieruje dr Teresa Kaczorowska, prezes Academii Europaea Sarbieviana (AES), która to organizacja skończyła właśnie 15 lat!

Przekładany kilkakrotnie Festiwal trwał nie przez trzy majowe dni, a dwa wrześniowe (10-11września 2021), za to przy pięknej letniej pogodzie. Dostarczył wielu odkryć i wzruszeń,szczególnie dla laureatów Medalu „Zasłużony dla Kultury Polskiej Gloria Artis”, przyznanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Medalete – wręczane po raz pierwszy w 16-letniej historii tego Festiwalu -przypinała poseł Anna Cicholska podczas inauguracyjnej Gali w płońskim MCK.

Pierwszym „Gloria Artis” został uhonorowany Libor Martinek z Czech – prof. Uniwersytetu Śląskiego w Opaviei Uniwersytetu Wrocławskiego, jednocześnie poeta, tłumacz literatury polskiej, o bogatym dorobku naukowo-literacko-translatorskim. Wygrał on też konkurs naukowy ogłoszony przez Radę Naukową AES, którą kieruje prof. Juliusz Chrościcki – za pokonferencyjną monografię „České a polské literární baroko” („Czeski i polski barok literacki”) – nagrodę finansową w tym konkursie wręczono mu na sesji naukowej w Bobolanum w Warszawie. Nową publikację zaprezentował zresztą nie tylko w Warszawie, ale także w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Płońsku.

– Nie spodziewałem się tylu laurów. Czuję się zaszczycony, wyróżniony, szczęśliwy. Kocham Polskę i Polaków! – powiedział po polsku wzruszony Libor Martinek. Od kilku lat jest on aktywnym członkiem Academii Europaea Sarbieviana, odbywa często spotkania autorskie w szkołach i bibliotekach na płn. Mazowszu, głosi prelekcje, a w 2020 r. zorganizował, mimo pandemii, razem z Academią Europaea Sarbieviana, międzynarodową konferencję naukową na Uniwersytecie Śląskim w Opawie pt. České a polské literární baroko – Czeski i polski barok literacki, która zaowocowała właśnie zbiorową monografią.

Drugi Medal „Gloria Artis” otrzymał Juliusz Erazm Bolek z Warszawy – poeta, prozaik, redaktor, twórca plakatów i afiszy literackich, autor kilkunastu książek.Jest aktywnym członkiem Związku Literatów na Mazowszu z siedzibą w Ciechanowie (współorganizatora Festiwalu), od którego otrzymał statuetkę „Złote Pióro” (2017). W ubiegłym 2020 r. Juliusz Erazm Bolek obchodził 40-lecie swojej twórczości.„Gloria Artis” został mu przyznany w 2019 r., ale z powodu koronawirusa przedłużało się jego wręczenie. Stąd wzruszenie Juliusza Bolka, który na scenie płońskiego MCK ledwie wydobył z siebie, że dedykuje go swoim rodzicom.

Piętno pandemii odczuwało się zresztą podczas całego XVI Festiwalu, poczynając od piętnastego Walnego Zgromadzenia AES, które rozpoczęto od ciszy po pięciu zmarłych w ostatnim czasie członkach AES. Niższa niż zwykle frekwencja dotknęła też wszystkie pozostałe części Festiwalu, zaczynając od Gali inauguracyjnej w płońskim MCK, a kończąc na konferencji naukowej w jezuickim Bobolanum w Warszawie. Jednocześnie jednak radowano się, że mimo trwającej pandemii Festiwal się odbył, co wyraziła też Marszałek Sejmu RP w Liście odczytanym przez b. posła Roberta Kołakowskiego, honorowego członka AES. […] „Bardzo się cieszę, że coroczne spotkania przyczyniają się do popularyzowania dziedzictwa tego wspaniałego barkowego ambasadora polskiej kultury[…] – napisałaElżbieta Witek.

Dopisali natomiast laureaci XVI Ogólnopolskiego Konkursu Poezji „O Laur Sarbiewskiego”, zorganizowanego przez MCK w Płońsku. Są to: I nagrody – Ela Galoch (Turek), II nagrody – Tomasz Lorenc (Łódź); III nagrody – Czesław Markiewicz (Zielona Góra); zaś dwóch równorzędnych wyróżnień: Tadeusz Charmuszko (Suwałki) oraz Urszula Krajewska-Szeligowska (Zambrów). Wyróżnienie specjalne za wiersz o Płońsku otrzymał Tadeusz Dejnecki (Płock). Z powodu pandemii nie dojechała natomiast laureatka konkursu poezji w wersji łacińskiej – Marina Garanin (z niemieckiego Heilderbergu), ale jej wiersz odczytał po łacinie przewodniczący jury, dr Marcin Loch.

Podczas inauguracyjnej Gali – jak zwykle rozpoczynającej się hymnem AES – odbył się też piękny poetycki koncert Elżbiety Adamiak z zespołem „Trwaj chwilo, trwaj”. A niedługo później, też w płońskim MCK – Trio Piotra Woźniaka, podczas Nocy Poetów.

Przed oficjalną inauguracją w płońskim MCK – którą prowadził aktor Maciej Gąsiorek w nowym, uszytym przez Zamek w Gniewie na jego miarę stroju (delii) poety z Sarbiewa – dr Teresa Kaczorowska i prof. Libor Martinek mieli wspólną prelekcję w MBP w Płońsku. Po niej odbyło się doroczne Walne Zgromadzenie AES, tym razem w MODR Poświętne, gdzie odbywały się pierwsze edycje tego Festiwalu. Po Walnym uczestnicy Festiwalu mogli odwiedzić też Sarbiewo – rodzinną wioskę„polskiego Horacego”. Obecnie trwa tam rewitalizacja kościoła, w którym poeta został ochrzczony, a w Szkole Podstawowej im. M.K. Sarbiewskiego w Sarbiewie jest jego Izba Pamięci, z zaczątkiem biblioteki, dziś siedziba AES.

Drugi dzień Festiwalu miał charakter naukowy. Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595-1640), nazywany „sarmackim Horacym”, był nie tylko poetą uwieńczonym w Rzymie Wawrzynem Poetyckim przez Papieża Urbana VIII, ale także uczonym, profesorem Akademii Wileńskiej, a na koniec życia kaznodzieją króla Władysława IV. Na konferencji naukowej w Akademii Katolickiej Bobolanum w Warszawie, pięcioro badaczy z AES: dr Teresa Kaczorowska (AES), prof. Juliusz Chrościcki (UW), prof. Elwira Buszewicz (UJ), ks. dr Krzysztof Dorosz (SJ) i prof. Libor Martinek (Czechy) mogło przybliżyć swoje najnowsze badania nt. postaci i osiągnięć M.K. Sarbiewskiego, a także działalności AES. Z referatami wystąpili również prof. Barbara Milewska-Waźbińska (UW), prof. Peter Jonathan Starr (Wlk. Brytania) oraz Daniel Artymowski (b.kustosz Zamku Królewskiego w Warszawie). W programie tego dnia były też odwiedziny zbiorowej mogiły na Powązkach, gdzie spoczywa M.K. Sarbiewski oraz grobu tłumacza jego utworów, o. jezuity Tadeusza Karyłowskiego,

W trakcie tegorocznego Festiwalu towarzyszyła też Akcja „Pięć minut z Sarbiewskim”, czyli czytanie poezji ks. M. K. Sarbiewskiego przez aktora Andrzeja Ferenca w Katolickim Radiu Diecezji Płockiej, były stoiska z wydawnictwami poetycko-naukowymi. A nagrodzone w konkursach wiersze znajdą się w „Ciechanowskich Zeszytach Literackich” nr 24//2022.

Poza wymienionymi już wyżej uczestnikami w Festiwalu uczestniczyli także inni, m.in. prof. Janusz Rohoziński (Warszawa), dr Bogumiła Umińska (Ciechanów), dr Tadeusz Witkowski (USA), dr Irena Ulku (Stambuł); poeci: Alina Lassota (Wilno, Litwa), Wojciech Wencel (Gdańsk), Józef Pless (Niemcy-Warszawa), Elżbeita Nawrocka (Gdańsk) oraz inni miłośnicy „polskiego Horacego” z całej Polski. Związek Literatów na Mazowszu reprezentowali: Teresa Kaczorowska, Wiktor Golubski, Dariusz Węcławski.